Río Verde, Linares: een nieuw Atenco?

Door Murielle Coppin
De Andere Journalistiek en de Andere Campagne in Nuevo León

24. november 2006

Met luide kreten “Viva el Sup” verwelkomden een honderdtal landbouwers Delegado Zero en de Karavaan in ejido Río Verde, gemeente van Linares, in de noordelijke staat van Nuevo León. De ejidatarios zien hun gronden met de dag verdwijnen in een smerig complot tussen de burgemeester, plaatselijke caciques (grootgrondbezitters) en buitenlands kapitaal die er de bouw van een landingsbaan in petto heeft. De leerkracht José Luis Díaz García riep de toeschouwers op om “de ervaringen van het platteland mee te delen” op “deze historische dag voor Linares”.

Foto: D.R. 2006 Anna Mauri

In een interview na de bijeenkomst legt José Luís het conflict nog eens haarfijn uit. Hij haalt met nationale fierheid de helden van de Mexicaanse Revolutie naar boven: “Na vele jaren strijd namen Emiliano Zapata uit het Zuiden en Pancho Villa uit het Noorden de gronden af van de caciques. In 1933 werden ze op nationaal niveau door een presidentieel decreet herverdeeld onder de ejidatarios. In 1992 kochten de plaatselijke bureaucraten en caciques 405 hectare ejidatale grond, aan 10 centaves per vierkante meter, om een vliegtuigpiste te bouwen. Een duidelijke clausule stelde echter dat als na 5 jaar de eerste stenen voor de bouw van de landpiste nog niet gelegd zouden zijn, de terreinen teruggaan naar het ejidataal patrimonium. “Tien jaar later komen Fernando Adame Doria en Francisco Macías, gemeentelijke autoriteiten en Juan Francisco Livas Cantú, de plaatselijke cacique, terug opdagen en halen een grote trukendoos naar boven om de 405 hectare terug te eisen. Ze maken de 86 ejidatarios wijs dat de gronden niets waard zijn en bieden 10.000 peso’s aan. Een vijftiental mensen gingen in op het bod, waaronder Paulita. “Ze hebben ons heel makkelijk kunnen overhalen. Mijn moeder was ziek en nam het geld aan uit noodzaak. Ze hoort niet goed en kan niet lezen. Verschillende keren kwamen ze aandringen. We zullen het geld nooit meer recupereren.” Een andere vrouw beaamde: “Mij kwamen ze verrassen toen mijn man in het buitenland vertoefde.” Nog een andere vrouw riep luidkeels: “Laat ons de commissionairs erbij halen. Hij zal ons 10.000 peso’s op tafel leggen.” Daarop antwoordden verschillende vrouwen al lachend: “We halen hem uit zijn huis.” “Hij is er niet”, antwoordde een man, “hij ging de grens over met het geld van de burgemeester”. De burgemeester zelf verliet de ejido 5 dagen voor de aankomst van Marcos. Er werd veel onrust gezaaid omtrent de komst van de Sup. Stemmen verspreidden dat er bloed ging vloeien, drie of vier doden gingen vallen en dat men beter thuisbleef.

Foto: D.R. 2006 Martina Morazzi

Enkele dagen terug, 8 november, omcirkelden een twintigtal politie-eenheden de 405 hectare weide. Probleem is dat in de wei een kudde runderen grazen. Guadalupe Luna vroeg zich af: “Ze misbruiken ons, ze zeggen dat de papieren die Zedillo en later Fox gaven niet geldig zijn. Maar wat doen we met het vee in de wei? Als de runderen niet kunnen drinken en sterven, wie zal er verantwoordelijk zijn?” José Luís bevestigde: “Ze kunnen de terreinen van de landhervorming niet wegnemen, we vochten het aan in Monterey en in Mexico en we bekwamen 86 titels in 2002.” Maar de plaatselijke autoriteiten en caciques ruiken geld. De gronden waarop men een landingsbaan –en op lang termijn een luchthaven- wil bouwen, zijn rijk aan uranium en petroleum. Bovendien ligt de ejido op slechts 130 kilometer van Monterrey, de steeds groeiende industriestad van Mexico, met tal van buitenlandse –vooral Noord-Amerikaanse- bedrijven. “Stel je voor”, zei José Luís, “als ze de landingsbaan zullen bouwen, komen er nog meer vervuilende fabrieken want hier zijn er goedkope en gekwalificeerde arbeidskrachten.”

Hij klaagde vervolgens de impact van het Noord-Atlantisch Vrijhandelsakkoord aan: “we kunnen onze producten niet meer verkopen, de sinaasappelen rotten in de boomgaard, de prijs wordt van daar opgelegd, alles komt van daar, 200 peso’s voor een ton.” Hij ging verder: “Wat Salinas deed met artikel 27 (om toegelaten te worden in de ALCA) was een fiasco voor de hele republiek. Geen kredieten meer voor de landbouw, geen tractoren… overheidsprojecten als Alliantie voor het Platteland en Procampo zijn er voor de caciques. Wij kunnen nooit voldoen aan alle voorwaarden dat ze eisen.”

Marcos wees de ejidatarios op het feit dat zij volledig in hun recht zijn en riep Televisa (samen met TVAzteca de belangrijkste televisiezender van Mexico) op om “het papier (eigendomstitel van de ejido) dat veel meer waard is dan 10.000 peso’s” te filmen. “dit papier zegt dat plaatselijke overheid sinds 8 november de wet aan het overschrijden is. Het zijn binnendringers”. Hij wees ook op de situatie van de boeren in Chiapas: “In de Indianengemeenschappen in Chiapas zijn de gronden gemeenschapsgronden. De ejidos (resultaat van de Plattelandshervormingen na de Mexicaanse revolutie) zijn nooit tot daar geraakt. Zij hebben niets van legale middelen en spreken geen Spaans. We hadden enkel wapens.” Marcos woorden motiveerden don Fidel en hij riep zijn compas op om de dag nadien naar Monterrey te reizen om de zaak van de runderen op te lossen.

Foto: D.R. 2006 Anna Mauri

Tot slot verwees José Luis naar de tragedie van de Valle de Reyes, een grootschalig bouwproject in de gemeente Santa Catarina, op 28 oktober goedgekeurd in 12 minuten en in aanwezigheid van de interim-burgemeester Ramiro Ayala. Irma Adriana Garza, verliet haar post als burgmeester vijf dagen voor het eind van haar ambttermijn. De gronden van de landbouwers werden aan 10 centavos per vierkante meter opgekocht onder voorwendsel dat ze zwaar vervuild waren door de omliggende fabrieken. Het project wil een wijk voor rijken aanleggen met golfterreinen en tussen de 5 en 9 duizend residenties. Dit alles, zo’n 2.394 hectares middenin een door de UNESCO erkend natuurgebied La Huasteca, de natuurlijke longen van de streek dat een derde van Monterrey van drinkwater voorziet. De ecologische impact zal enorm zijn. Een nieuwe populatie van 20 en 30 duizend inwoners kan niet samenleven met de 73 met uitsterven bedreigde diersoorten. De gouverneur Natividad González Parás zegt dat dit geen zaak is van de staat maar van de gemeente. Zijn broer, Luís González Parás, is echter wel één van de investeerders, samen met ander (ex)staatsambtenaren en familieleden van politiekers. Voorlopig heeft de nieuwe burgemeester, Dionisio Herrera, het project bevroren. De milieuactivisten willen echter dat het project helemaal afgelast wordt, maar het is een harde strijd tegen de bouwondernemers en hun geallieerden, gewapend met een investering van 500 miljoen dollar.

Een open veld midden in het natuurpark vormde op 17 november het scenario en akoestiek voor een afwisselend programma van muziek en korte voordrachten. De grote, millenniumoude rotswanden, heilige plek voor Huichol Indianen, keken ons aan en nodigden de aanwezigen uit om verder te strijden voor het behoud van dit natuurwonder. De rivier iets verderop, grotendeels verzonken in beton, maakte een noodkreet om ons een hersenspoeling geven.

Click here for more from The Other Journalism with the Other Campaign

Lea Ud. el Artículo en Español
Lisez cet article en français

For more Narco News, click here.