Van de koffieboeren in Chiapas tot de garnaalvissers in Sinaloa, één gemeenschappelijke strijd.

De vissers van Sinaloa vertellen subcommandante Marcos hoe ze uit hun waters worden gedreven worden door grote vissersbedrijven, nieuwe wetgeving en toeristische ontwikkelingen.

Door Kristin Bricker
De “Andere Journalistiek” met de “Andere Campagne” in Sinaloa

11. oktober 2006

Na een pauze van vijf maand is de Andere Campagne op weg in de kuststaat van Sinaloa. De eerste halte is een klein dorp in de gemeente Escuinapa, waar de vissers elke dag vechten voor hun recht op arbeid, hun waardigheid en hun overleven.

Zoals op vele andere plaatsen in Sinaloa, is vissen de enige manier voor de inwoners van Teacapan om te overleven, iets dat tijdens de lunch duidelijk naar voren kwam. We kregen heerlijke tamales –soort van pochetjes van bladeren- van garnalen op ons bord (iets wat ons vreemd is, we zijn gewoon aan tamales van bonen of kip).
Vissen is cultureel gezien ook heel belangrijk en daarom staat dit dan ook vooraan op de politieke agenda. In een land waar de vakbonden nog steeds gecontroleerd worden door de staat, is dit des te opvallender temeer daar de vakbondsleiders van de vissers uit Sinaloa reeds sinds 1981 -toen het land nog stevig in de greep gehouden werd door de PRI- democratische verkozen worden.

Photo: D.R. 2006 Ginna Villareal

Volgens Joventino Ramos, lid van het Regionaal Vissersfront, worden er dagelijks zo’n 1200 ton vis gevangen in de Stille Oceaan (Pacific) door zo’n 400 boten van grote vissersbedrijven. De Mexicaanse regering legt daarom strikte beperkingen op aan de lokale, kleine vissers en hun coöperaties. Sinds de “wet 02” van 1991 is het heel moeilijk geworden, zoniet zelfs onmogelijk, een vergunning te krijgen om te kunnen vissen in de waters waar de lokale vissers al sinds 100 jaren vissen. Wet 02 verbiedt schepen van onder de 10 ton te vissen omdat dit het leven van de vissers in gevaar brengt. Alsof de regering daarmee inzit. Ramos vermoedt dan ook dat de regering een bondgenoot is van de grote vissersbedrijven, de privé-sector en de bourgeoisie. De vissers van Escuinapan zeggen nooit geraadpleegd geweest te zijn omtrent hun zogenaamd welzijn en menen dat de regering niet op de hoogte is van hun noden.

De vissers worden als “vuilnis” behandeld

De Andere Campagne bezocht een tweede vissersdorp, Dautillo in de gemeente Navolato, waar de kleine vissers niet eens meer op garnalen mogen vissen. Ze worden keer op keer lastig gevallen door de Mexicaanse Marine, zelfs als het gaat om louter te kunnen overleven… Op 15 september 2005 werden twee vissers van Dautillo aangevallen door de Marine. Na uren lang de vissers bedreigd te hebben vanuit helikopters, botsten ze tegen de kleine vissersboot aan waarop deze ernstig beschadigd werd en dreigde te zinken.

Eén van de vissersmannen viel overboord en moest later aan land gereanimeerd worden.
De problemen van de vissers gaan echter nog veel verder dan intimidatie en fysiek geweld. Zoals de Zapatisten-boeren te maken kregen met de lage prijzen van de vrijemarkt koffie, ondervinden ook de vissers van Dautillo de gevolgen van de vrijemarkteconomie.
Sommigen beweren zelfs dat uit werken gaan duurder is dan helemaal niet werken.
De kosten zijn hoog en de garnaalprijzen laag. Bovendien beschikken ze niet over de nodige uitrusting om garnalen in te vriezen. Dit zorgt ervoor dat ze verplicht zijn de garnalenvangst te verkopen aan tussenpersonen

De tussenpersoon in Dautillo is Ocean Garden, een multinational uit Californië dat zo’n 25 procent van de Mexicaans garnaalproductie controleert en een jaarlijks omzet kent van meer dan 250 miljoen dollar. Helemaal niet verbazingwekkend als je weet dat het bedrijf Ocean Garden, na jarenlang uitgebaat te worden door Banamex (de nationale bank van Mexico), geprivatiseerd en verkocht werd aan een consortium van de 3 grootste vissersbedrijven van Sinaloa. Ocean Garden heeft er alle belang bij de garnaalaankoopprijs voor kleine vissers lager te houden dan de productiekosten. Eigenlijk willen ze deze vissers gewoon uit de oceaan houden.

Photo: D.R. 2006 Ginna Villareal

Bovenop de toch wel schokkende armoede veroorzaakt door uitbuiting en repressie, kampt Dautillo met een mensonterend probleem van totaal andere orde: het ontbreken van vuilnisomhalingsdienst. Kilometers vóór onze karavaan in het dorp aankwam, werden we bevangen door een stinkende walm. De vuilniswagen rijdt nooit door tot Dautillo om vuilnis op te halen met als gevolg dat alle vuilnis van het dorp iets verderop, aan de oevers van de binnenzee, wordt gedumpt en verbrand: plastic, huisafval, metaal, … alles samen op een hoop. Het gevolg is weerzinwekkend : hordes vliegen komen op het vuilnis af en verspreiden alzo ziektes onder de kinderen. In dit verpauperd dorp kunnen de zieke kinderen amper geholpen worden want de vissers kunnen niet genieten van een sociaal zekerheidssysteem. De geïmproviseerde vuilnisbelt vervuilt ook de grond en de zee en daar lijden de kippen, vis en garnalen dan weer onder.
Tijdens het publieke forum, wezen enkele vrouwen het publiek er op dat dit probleem snel een oplossing moet vinden.

Na aandacht geluisterd te hebben naar de verzuchtingen van de dorpsbewoners, stelde Marcos hen de eenvoudige maar rake vraag : “Waarom bevindt de stortplaats zich niet voor het huis van de gouverneur i.p.v. in het arm vissersdorp”?

Is dit ontwikkeling ?

De criminele verwaarlozing van de vissers uit Sinaloa, houdt niet op bij het visverbod, onbestaande sociale zekerheid en uitblijven van vuilnisomhaling.
De Mexicaanse regering is een zogenaamd grootschalig ontwikkelingsproject aan het beramen : de Escalera Nautica of in het Engels Stairs to the Sea. Het feit dat de Engelse benaming meer benadrukt wordt dan de Spaanse versie, laat ons raden voor wie dit mega-projekt bestemd is. In een persbericht van Jones Larig La Salle Hotels (Miami) vertelt Gregory Rumpel, afgevaardigd vice-president van het bedrijf, dat “de Mexicaanse regering Zuidcalifornische booteigenaars aanmoedigt om naar deze regio te reizen”: plezierhavens, lukrake deals met de immobiele sector en mega hotelprojecten… “Stairs to the Sea” brengt echter ook andere projecten me zich mee zoals het bouwen van dammen en kanalen.. Hierdoor komen enerzijds dorpen letterlijk onder water te staan en andere dorpen dreigen dan weer zonder water te zitten. Dit alles zorgt ervoor dat de garnalen niet meer in de netten van de lokale visser terechtkomen, maar in die van de grote schepen van de coöperatie.

Grootschalige ontwikkelingsprojecten met nefaste gevolgen op het leefmilieu en op de bestaande sociale structuren blijken de te volgen strategie te zijn voor vele regeringen en internationale financiële instanties als de Wereldbank en de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank. Zij geven een impuls aan megaprojecten zoals de IRSA (Integratie van Regionale Infrastructuur in Zuid-Amerika), het Plan Puebla-Panama en de Stairs to the Sea. In principe kunnen de getroffen gemeenschappen makkelijk één enkel project tegenhouden, maar als het gaat om tientallen of honderden projecten die gelijktijdig worden uitgevoerd, dan zijn ze compleet machteloos.

De vissers uit Escuinapa beginnen de dreiging van Stairs to the Sea te voelen. Escuinapa is dan ook ideaal gelegen, dichtbij de grootste marines van de Pacifische Oceaan. Daarom staat het op de top van begeerde plaatsen en beginnen grote multinationals hun gronden op te kopen en de nabijgelegen stranden en water te privatiseren. Dit alles om de toeristensector te ontwikkelen. De kleine visser krijgt slechts nog beperkte toegang tot de zee en wordt volledig aan de kant geschoven in naam van de vooruitgang. De verwaarlozing van deze dorpen door de regering is duidelijk te merken in het ontbreken van basisdiensten als drinkbaar water, waterzuivering, voldoende scholen, enz. terwijl dezelfde regering sinds 2001 al meer dan 1.200.000.000 peso’s (ongeveer 109 miljoen dollar) in Stairs of the Sea heeft geïnvesteerd. Volgens Joventino Ramos “geloven de overheidseconomisten dat een beleid waarin de mensen de richtlijnen van vadertje staat volgen de enige manier is om van de grote armoede verlost te geraken. Toerisme is misschien big business voor zakenlui, maar nergens in Mexico is het in het voordeel van de lokale inwoners.” Inderdaad, het jachthavenproject heeft enkel ontwikkeling gebracht voor de rijken, ten nadele van de kustbewoners. Alle dorpsbewoners van Escuinapa die met de “Andere Campagne” spraken, waren het er over eens dat ze liever visser bleven om te overleven en hun familie eten te geven dan dat ze als ober of loopjongen ten dienste van het toerisme in de luxeressorts de (lage) kost moeten verdienen.

De Andere Kracht

Het grootste doel van de “Andere Campagne” is om alle staten van Mexico te doorkruisen om naar de klachten en de strijdlust te luisteren van het gewone volk en die te delen met de rest van het land en in de hele wereld. Ondanks de vele moeilijkheden is de weg van de “Andere Campagne” er één van hoop en niet van ontreddering. Deze hoop komt van de mensen zelf, van hun organisaties en netwerken. “Delegado Zero” maakt heel duidelijk aan de vissers dat het hier niet om “beloftepolitiek” gaat…
“We komen jullie niet vertellen wat jullie moeten doen… We hebben in onze karavaan mensen van de alternatieve media. Hun job bestaat erin nieuws te brengen van onderuit. Ze nemen jullie stem op, ze nemen jullie beeld op… jullie pijn, jullie verbittering, jullie rebelse ingesteldheid en ze brengen verslag van dit alles aan de vissers uit Chiapas, Quintana Roo, Yucatán, Veracruz, Guerrero, Michoacán. Zij die tot nu toe jullie strijd niet kenden en niet eens wisten dat jullie dorp bestond, luisteren nu naar jullie verhaal.”
In elk dorp en elke stad die “Delegado Zero” bezoekt, wordt verteld over de strijd in andere delen van hun staat – een strijd net zoals hun strijd van en met mensen net zoals zij zelf. De vissers uit Ecuinapas leerden van de boeren uit Tepic en Nayarit hoe te vechten om hun grond en levensinkomsten te beschermen tegen grote toeristische projecten. In Dautillo ging het over de Chiapaneekse koffieboeren en hun strijd met de tussenpersonen die hun koffie inkopen. Zo werd meteen het parallellisme aangetoond met de situatie van de vissers uit Dautillo die ook beroep moeten doen op tussenpersonen.

Dit is precies de hoop en de kracht van de Andere Campagne: het organiseren van de voorheen geïsoleerde gemeenschappen verspreid over heel Mexico en hen te laten leren van de strijd van anderen en deze te verdedigen alsof het hun eigen strijd was… Alleen op die manier kunnen ze hun eigen leven terug in de hand houden… Een leven dat hen afgenomen werd door de multinationals en de politiekers.

Zaterdag 7 oktober : naar Nayarit

Ons team werd in twee groepen gesplitst : 6 gaan mee met de karavaan van de “Andere Campagne” en Joshua en ik vergezellen Al in de auto. Al had het zo beslist. Ik

Vertaal door Murielle Coppin

Click here for more from The Other Journalism with the Other Campaign

Read this article in English
Lea Ud. el Artículo en Español
Lesen Sie diesen Artikel auf Deutsch

For more Narco News, click here.